Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από την κυκλοφορία ενός από τα πιο εμβληματικά αυτοκίνητα πόλης του 20ού αιώνα, το αρχικό Renault Twingo. Για να γιορτάσουμε αυτό το ορόσημο, συναντάμε τον δημιουργό του, Patrick Le Quement, ο οποίος υπήρξε κινητήριος μοχλός του σχεδιασμού αυτοκινήτων κατά τη διάρκεια δύο δεκαετιών ως αντιπρόεδρος εταιρικού σχεδιασμού στη Renault. Η συνάντησή μας αποδεικνύει ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο του οποίου το πνεύμα είναι εξίσου καλά συντονισμένο με την αισθητική του.
Γεννημένος στη Γαλλία, σπούδασε στο σημερινό Birmingham City University (πρώην Birmingham College of Art), και πήρε την απόφαση να ολοκληρώσει το Bachelor of Industrial Design στο εν λόγω κολέγιο εξαιτίας ενός πολύ συγκεκριμένου καθηγητή με το όνομα Naum Slutzki, μαθητή της φημισμένης γερμανικής σχολής Bauhaus.
Μιλώντας για τον μέντορά του, ο Le Quement αναφέρει: «Μιλούσε και σκεφτόταν πολύ σαν άνθρωπος του Bauhaus, ένα κίνημα που κατά κάποιο τρόπο επικεντρωνόταν πολύ στη λειτουργικότητα. Ήταν μια σχολή όπου βρίσκονταν πολλοί εικαστικοί καλλιτέχνες και γραφίστες. Αλλά δεν του άρεσε τίποτα που συνδεόταν με το στιλ». Ήταν αυτή η διάκριση μεταξύ σχεδιασμού και στιλ που θα αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά του εγχειρήματος του Twingo, του οποίου ο Le Quement θα ηγούνταν αργότερα.
Μετά την αποφοίτησή του, ο Le Quement κατείχε σχεδιαστικούς ρόλους σε διάφορα παγκόσμια στούντιο σχεδιασμού, ξεκινώντας την πορεία του στη Γαλλία από τη Simca, πριν εργαστεί για το μεγαλύτερο μέρος της πρώιμης καριέρας του στη Ford Ευρώπης, περνώντας χρόνο με τα βρετανικά, ευρωπαϊκά και αμερικανικά στούντιο σχεδιασμού της εταιρείας. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο ίδιος, η έλξη του προς τη Renault ήταν αναπόφευκτη: «Όχι μόνο λόγω της πολιτιστικής σύνδεσης, αλλά και επειδή ήταν μια εταιρεία που κάποτε πρέσβευε την πραγματική δημιουργικότητα. Έκανα αίτηση 11 φορές πριν τελικά βρω το δρόμο μου για το Παρίσι», λέει ο Le Quement.
Παρά αυτή την προφανή επιθυμία να ενταχθεί στη Renault για το μεγαλύτερο μέρος της πρώιμης καριέρας του, ήταν στην πραγματικότητα ο εκκεντρικός και ιδιαίτερα χαρισματικός πρόεδρος της Renault στα μέσα της δεκαετίας του 1980, o Raymond Levy, αυτός που έπρεπε να πείσει τον Le Quement να ενταχθεί στην εταιρεία με ένα πολύ συγκεκριμένο εγχείρημα. Κατ’ αρχάς, αξίζει να παρακολουθήσουμε την πορεία του Raymond Levy προς τον ρόλο του ως προέδρου της Renault.
Το 1986, τοποθετήθηκε από το γαλλικό κράτος (πλειοψηφικός μέτοχος της Renault εκείνη την εποχή) μετά τη δολοφονία του προκατόχου του George Besse. Ο Levy προερχόταν από το χώρο του πετρελαίου, χωρίς καμία εμπειρία στην αυτοκινητοβιομηχανία. Έως το 1987, η Renault αντιμετώπιζε προβλήματα. Έχοντας μόλις επιβιώσει από τη δική της οικονομική κρίση στα μέσα της δεκαετίας, είχε μείνει με μια όχι και τόσο αξιοσημείωτη γκάμα μοντέλων και χωρίς σύγχρονη ενσάρκωση της καινοτομίας που η μάρκα ήταν γνωστό ότι προωθούσε.
Ο Le Quement προσχώρησε στη Renault με το καθήκον να αναζωπυρώσει τη φήμη της γαλλικής μάρκας ως πραγματικού καινοτόμου και να ανατρέψει την οικονομική της κατάσταση. Με ισχυρή φωνή στη συνολική εξέλιξη των μελλοντικών οχημάτων, ο Le Quement εφάρμοσε το βασικό του μάντρα: «Ο σχεδιασμός δεν πρέπει να απαντά στη μηχανική, αυτή ήταν η ελευθερία μου». Ούτε αυτή ήταν μια ψεύτικη υπόσχεση, διότι ήταν ο πρώτος επικεφαλής σχεδιασμού στην αυτοκινητοβιομηχανία που αναφερόταν απευθείας στον πρόεδρο της εταιρείας.
Εγχείρημα Twingo
Αμέσως μετά την ένταξή του, ο Le Quement πήρε τα κλειδιά από δύο κρυμμένα στο Παρίσι κτίρια από τον πρώην επικεφαλής σχεδιασμού της Renault, Gaston Juchet. Στο εσωτερικό υπήρχαν δύο μοντέλα από το προηγούμενο στούντιο σχεδιασμού, το ένα σχεδιασμένο από τον Marcello Gandini που είχε δημιουργήσει την περίφημη Lamborghini Countach. Ο Le Quement αστειευόμενος είχε αναφερθεί σε αυτό που αντίκρυσε ως «σχέδιο του Gandini σε κακή μέρα, με εμφάνιση μυρμηγκοφάγου που είχε δεχτεί ένα ισχυρό χτύπημα στη μουσούδα», και το άλλο ένα μονοθέσιο αυτοκίνητο πόλης.
Ο Le Quement εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από αυτό το δεύτερο μοντέλο που το πήγε απευθείας στον Levy. «Παρ’ όλους τους λόγους για τους οποίους αυτό το μοντέλο έπρεπε να μπει στον πάγο, δεν χάθηκαν όλα», θυμάται ο Le Quement. «Βάλαμε μια μικρή ομάδα από τους καλύτερους σχεδιαστές και μηχανολόγους μας να εξελίξουν μια εφικτή πρόταση, τόσο από άποψη πακέτου όσο και κόστους». Ο Levy κράτησε το λόγο του και επέτρεψε την προώθηση του εγχειρήματος.
Δίπλα στον Le Quement εργαζόταν ένας άνθρωπος που ο ίδιος αποκαλούσε ως τον πιο εμπνευσμένο και λαμπρό σχεδιαστή προϊόντων της γενιάς του: «Επικεφαλής του προγράμματος ήταν ο Francois Vasservogiel. Δεν είχα δει ποτέ πιο ευφυή σχεδιαστή προϊόντων, και η ικανότητα να την εφαρμόσει σε ένα εγχείρημα όπως το Twingo, ήταν το κλειδί για την τελική επιτυχία του». Ήταν αυτή η δυναμική σχέση, καθώς και η απόλυτη εμπιστοσύνη του προέδρου, που δημιούργησαν τις συνθήκες που απαιτούνται για την πραγματική καινοτομία.
Σε αυτά τα αρχικά στάδια εξέλιξης, η διαδικασία σχεδιασμού προχώρησε καλά, εκτός από ένα βασικό στοιχείο. «Πλησίαζε η ημερομηνία για την παρουσίαση του μοντέλου μας στο τρέχον στάδιο εξέλιξής του, και ζήτησα από την ομάδα να σκεφτεί ένα καινούργιο εμπρός τμήμα», αναφέρει ο Le Quement. «Αλλά πάντα έβγαζαν αναποφάσιστα σχέδια, τίποτα με πραγματική προσωπικότητα. Έτσι έκανα κάτι που δεν κάνω συνήθως, και ζωγράφισα ένα μικρό σκίτσο, το οποίο έστειλα στον επικεφαλής του στούντιο σχεδιασμού και του είπα ότι αυτό πρέπει να είναι. Είχε ένα χαμόγελο».
«Στη συνέχεια, ήρθε αυτή η πρώτη αξιολόγηση έπειτα από μια μάλλον κακή οικονομική συνάντηση. Τα πράγματα δεν φαίνονταν ιδιαίτερα δυνατά, αλλά ήρθε η ώρα να πάμε στο στούντιο σχεδιασμού και να δούμε ένα μοντέλο. Ο πρόεδρος είδε το μοντέλο και απλά στάθηκε εκεί, κοιτάζοντας το εμπρός μέρος. Το αυτοκίνητο χαμογέλασε και εκείνος ανταπέδωσε το χαμόγελο».
Εμπόδια
Σε αυτό το σημείο, το εγχείρημα βρισκόταν σε μία ασυνήθιστη κατάσταση, επειδή η έγκριση δεν είχε επιβεβαιωθεί, αλλά δεν είχε καταδικαστεί. Ο ενθουσιασμός του Levy υπογραμμίστηκε από τον διορισμό του Yves Dubreil ως διευθυντή του εγχειρήματος του Twingo. Ένας λαμπρός, εξωστρεφής στοχαστής και καινοτόμος συμπλήρωσε την εκτελεστική ομάδα.
Στη συνέχεια, ήρθε ένα σημαντικό πισωγύρισμα: η Renault πραγματοποίησε μια έρευνα μεταξύ πελατών πριν από την τελική έγκριση του αυτοκινήτου, με μερικά αρνητικά αποτελέσματα. Το 25% των ερωτηθέντων λάτρεψε τον καινοτόμο σχεδιασμό, αλλά δεν άρεσε καθόλου στο 50%. Παραλίγο να τερματίσει το εγχείρημα του Twingo και, όπως πολλοί πίστευαν, την καριέρα του Le Quement στην εταιρεία.
Η αρχική ευθύνη αποδόθηκε στο πρόσωπό του Le Quement. «Μου ζήτησαν να αλλάξω το εμπρός μέρος και να σβήσω το χαμόγελο, πιστεύοντας ότι αυτό εμπόδιζε τον κόσμο να πάρει στα σοβαρά αυτό το αυτοκίνητο. Αφότου το άκουσα αυτό, πήγα ένα μακρύ Σαββατοκύριακο στη νότια Γαλλία και έστειλα μήνυμα απευθείας στον Levy λέγοντας: “Νομίζω ότι το μεγαλύτερο ρίσκο για την εταιρεία είναι να μην πάρει κανένα ρίσκο. Σας ζητώ να κάνετε μια επιλογή για έναν ενστικτώδη σχεδιασμό, αντί για ένα αφανιστικό μάρκετινγκ”. Εκείνος απάντησε απλά: “Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας αγαπητέ μου διευθυντά, προχωρήστε”».
Μείωση κόστους
Ο αντίκτυπος του προγράμματος Twingo της Renault δεν έδωσε έμφαση μόνο στην καινοτομία στον σχεδιασμό, αλλά σε όλες τις πτυχές της μηχανικής και της παραγωγής του. Η ομάδα συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να εξοικονομήσει πολλά χρήματα ποσό περιορίζοντας την παλέτα των διαθέσιμων χρωμάτων του μοντέλου σε μόνο τέσσερις επιλογές.
Εκείνη την εποχή, το πιο δημοφιλές χρώμα ήταν το λευκό, αλλά ο Le Quement και η ομάδα του επέμειναν στη χρήση τεσσάρων φωτεινών χρωμάτων για να ενισχύσουν τον παιχνιδιάρικο χαρακτήρα του Twingo. «Ήξερα ότι αν το πουλούσαμε σε λευκό χρώμα, αυτό θα κυριαρχούσε στην αγορά. Έτσι συνήθισα τον Raymond Levy στα χρώματα, φορώντας σακάκια που ήταν πανομοιότυπα με τα προτεινόμενα χρωματικά θέματα».
Έτσι, το Twingo κυκλοφόρησε στην αγορά με εκπληκτική επιτυχία, επαναφέροντας τη Renault στο προσκήνιο της καινοτομίας και ήταν επίσης εξαιρετικά κερδοφόρο, διαμορφώνοντας μια συνταγή επιτυχίας που θα συνεχιζόταν για τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Ωστόσο, το Twingo ήταν μόνο ένα στοιχείο μιας επανάστασης που συνέβη στη Renault κατά τη διάρκεια της θητείας του Le Quement, ενώ το Scenic και το Megane πρώτης γενιάς ήταν μοντέλα που θα πωλούνταν σε απίστευτα υψηλούς αριθμούς. Καθένα από αυτά απευθυνόταν στη γαλλική αγορά όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, επαναφέροντας τη Renault από την παρ’ ολίγον πτώχευση μόλις μια δεκαετία πριν.
Σχεδιασμός
Ποιος ήταν κατά τη γνώμη του Patrick ο καθοριστικός παράγοντας του Twingo; «Επειδή ήταν αφοσιωμένο, δεν ήταν ένα μισοψημένο προϊόν. Η σχεδιαστική προσέγγιση υλοποιήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια, σε κάθε λεπτομέρεια. Και όχι μόνο το styling, αλλά μιλάω για το σχεδιασμό, τη μηχανική και την παραγωγή».
«Ο μονοκόμματος σχεδιασμός του ήταν πολύ καινούργιος εκείνη την εποχή. Και τα πάντα ήταν μοναδικά, από τον έναν υαλοκαθαριστήρα μέχρι την κεραία που ήταν στερεωμένη στον πλαϊνό καθρέφτη ώστε να μπορούμε να μικρύνουμε το καλώδιο. Σε κάθε στοιχείο, επρόκειτο πάντα για την αναζήτηση αυτών των μικρών ευκαιριών μείωσης του κόστους. Με χαρά καλωσορίσαμε τα εξωτερικά χρώματα του αμαξώματος να εμφανίζονται στο εσωτερικό του αυτοκινήτου. Οι άλλοι πάντα προσπαθούσαν σκληρά να απαλλαγούν από το χρώμα του αμαξώματος στην καμπίνα, αλλά εμείς το τονίζαμε», προσθέτει ο Le Quement.
«Η αποδοτικότητα συνέβαλε, όπως τα καθίσματα που ανασχεδιάσαμε πλήρως για να μειώσουμε το κόστος, αλλά στη συνέχεια να επιστρέψουμε την εξοικονόμηση αυτή σε στοιχεία που θα εκτιμούσαν οι πελάτες, όπως τα ατομικά ρυθμιζόμενα πίσω καθίσματα. Οι άνθρωποι το είδαν αυτό ως πλεονέκτημα, επειδή ήταν κάτι που δεν είχαν στα μικρά αυτοκίνητά τους».
Στα σχεδόν 25 χρόνια παραγωγής του, μεταξύ 1993 και 2007, το Twingo δέχτηκε τέσσερις ελαφρές αναθεωρήσεις, αλλά όχι ουσιαστικό facelift, ούτε προσθήκες στο αμάξωμα, γεγονός που αποδεικνύει τη σχεδιαστική του καθαρότητα και το σκοπό του. Διαθέτει τρεις διαφορετικές γενιές κινητήρων βενζίνης και μια σειρά από ειδικές εκδόσεις που αποκλίνουν από τις απλές, αρχικές προδιαγραφές του 1993, μέχρι το πολυτελές μοντέλο Initiale που ήταν εξοπλισμένο με πανοραμική οροφή και βελούδινα δερμάτινα καθίσματα.
Απόλυτη επιτυχία
Η Renault πούλησε 2,6 εκατομμύρια μονάδες του Twingo πρώτης γενιάς, στηρίζοντας δύο δεκαετίες επιτυχίας. Επιβεβαίωσε τη γαλλική ταυτότητα των αυτοκινήτων της Renault, όχι μόνο από άποψη αισθητικής, αλλά και αληθινού βιομηχανικού σχεδιασμού, όπως είχε διδάξει στον Le Quement ο δάσκαλος και μέντοράς του στο πανεπιστήμιο, με βάση το Bauhaus.
«Αυτό το αυτοκίνητο ήταν εφικτό μόνο λόγω του προέδρου της εταιρείας που είχε εκλεγεί για να τη σώσει. Δεν είχε καμία εμπειρία στον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας, και έτσι, δεν είχε προκαταλήψεις που θα περιόριζαν την προσωπική μου δημιουργική ελευθερία και της ομάδας μου». Ο Raymond Levy αποσύρθηκε ένα χρόνο πριν από την κυκλοφορία του Twingo, αλλά η δυναμική είχε ήδη στραφεί προς την κατεύθυνση του Le Quement.
Από το 1995 ο Le Quement ηγήθηκε μιας ομάδας που έφερε επανάσταση στη σχεδιαστική γλώσσα της Renault, μέσω ιδεών όπως το Initiale και το Vel Satis, με αποκορύφωμα την απίστευτα δημοφιλή δεύτερη γενιά του Megane, το οποίο ενσωμάτωσε μια πρωτοποριακή αισθητική σε ένα κατά τα άλλα mainstream μοντέλο. «Αν το Mégane II δεν ήταν τόσο δημοφιλές, ίσως έκανε ακόμα μεγαλύτερη αισθητική δήλωση», προσέθεσε ο Le Quement.
Τελειώσαμε τη συζήτησή μας μιλώντας για τον γαλάζιο ουρανό και τους φοίνικες που φαίνονται από το παράθυρο του γραφείου της οικίας του στη Μασσαλία. Το 2009, ο Le Quement εγκατέλειψε εντελώς τη Renault και τα αυτοκίνητα, για να ασχοληθεί με άλλους τομείς σχεδιασμού. Όταν τον ρωτάμε αν αυτού του είδους η καινοτομία μπορεί να ξανασυμβεί, μας κοιτάζει με μια μάλλον σκυθρωπή έκφραση, απαντώντας ότι το ελπίζει.
Περί σύγχρονης αυτοκινητοβιομηχανίας
Είναι πάντα συναρπαστικό να ρωτάς αυτούς που κάποτε βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας στην αυτοκινητοβιομηχανία την προσωπική τους γνώμη για τη βιομηχανία τώρα. Σίγουρα υπήρξαν προκλήσεις για όλους τους κατασκευαστές, από την ανάγκη ηλεκτροκίνησης, την επιβίωση από καταστροφικά ζητήματα της αλυσίδας εφοδιασμού και την προσαρμογή στις μεγάλες διακυμάνσεις του κόστους των πρώτων υλών, αλλά οι επιφυλάξεις του Le Quement υπερβαίνουν αυτές τις βραχυπρόθεσμες απειλές και μιλούν για κάτι πιο θεμελιώδες.
«Δεν νομίζω ότι η βιομηχανία σήμερα θα έπαιρνε ρίσκα όπως εμείς. Τα SUV μας οδήγησαν σε ένα σχεδιαστικό αδιέξοδο. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι έχει απομείνει σχεδιαστική ελευθερία στο σχεδιασμό των SUV, οπότε δεν υπάρχει χώρος για πραγματική καινοτομία. Λίγοι φαίνονται πρόθυμοι να εμπιστευτούν ένα σχέδιο που δεν ταιριάζει απόλυτα στα κριτήρια της έρευνας αγοράς».
«Θα ήθελα να δω περισσότερη καινοτομία όσον αφορά τη διάταξη. Ας ξεκινήσουμε με μια ηλεκτρική πλατφόρμα. Πίστευα ότι όταν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα ξεκινούσαν να κυριαρχούν, κάποιος θα εκμεταλλευόταν την ευκαιρία που προσφέρουν, για να φέρει επανάσταση στη διάταξη με πολύ πιο έξυπνο τρόπο».
«Συνεχίζουν να σέβονται τις σιλουέτες των μοντέλων με κινητήρες εσωτερικής καύσης, και απλά τώρα άλλαξαν σε ηλεκτρικά συστήματα κίνησης. Ήλπιζα ότι θα δω μικρότερα, ελαφρύτερα αυτοκίνητα, ανεξάρτητα από τις μπαταρίες, και όχι αυτά τα τέρατα δύο τόνων στους δρόμους».
Ο Le Quement συμμερίζεται το συναίσθημα πολλών επικριτών σχετικά με την έλλειψη προσοχής στο πόσο μεγάλα έχουν γίνει τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Οι έρευνες αγοράς επιμένουν ότι θέλουμε μεγάλη ηλεκτρική αυτονομία, πράγμα που σημαίνει μεγάλες μπαταρίες. Αλλά αυτό σημαίνει υψηλή τιμή, και έτσι το αυτοκίνητο πρέπει να φορτωθεί με εξοπλισμό για να την αντισταθμίσει.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοκινητοβιομηχανία σίγουρα δεν είναι εύκολες. Αλλά ο Le Quement πιστεύει ότι τα πιο λαμπρά μυαλά πρέπει να αξιοποιηθούν και, κυρίως, να τους δοθεί ο χώρος για να μπορέσουν να εκφραστούν, όπως ακριβώς έκανε εκείνος και δημιουργήθηκε το Twingo. Ρωτάμε τον Le Quement αν θα ήθελε να είχε παραμείνει στην αυτοκινητοβιομηχανία και να ηγηθεί μιας άλλης επανάστασης. Μετά από μια παρατεταμένη παύση, προφέρει μόνο μια λέξη: «Όχι».
Έξι από τα καλύτερα αυτοκίνητα του Patrick Le Quement
Renault Megane I
Παρόλο που αισθητικά δεν ξεχώριζε, η πρώτη γενιά του Megane ήταν ένα τεράστιο βήμα προόδου από το προηγούμενο Renault 19, και προκάλεσε αίσθηση τόσο στη γαλλική όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά, έχοντας πολύ υψηλές πωλήσεις. Προκάλεσε επίσης μια πληθώρα παραγώγων, σε αντίθεση με το Twingo, συμπεριλαμβανομένης ίσως της πιο επαναστατικής του μορφής, του Scenic.
Renault Megane Scenic I
Το αρχικό Megane Scenic του Patrick Le Quement χρησιμοποίησε το σχεδιασμό μονοκόμματου όγκου για να δημιουργήσει αυτό που σύντομα έγινε το οικογενειακό αυτοκίνητο της Ευρώπης. Η Citroen, η Peugeot, η Ford και ακόμη και η BMW ακολούθησαν με hatchback υψηλής οροφής/χαμηλού δαπέδου με την ευελιξία ενός μεγαλύτερου MPV σε έναν εύχρηστο εσωτερικό χώρο. Ήταν καινοτόμο και πολύ πρακτικό.
Renault Espace III
Το Espace είναι ένα από τα πιο χαρισματικά μοντέλα της Renault, αλλά αν και η λάμψη του πρωτότυπου μοντέλου εξακολουθεί να προέρχεται από την τετραγωνισμένη αισθητική του, το Espace III, το σχεδιασμό του οποίου ηγήθηκε ο Patrick Le Quement, ήταν εξίσου πρωτοποριακό με το αυτοκίνητο πρώτης γενιάς που διέθετε αμάξωμα από υαλοβάμβακα, επειδή ερμήνευσε εκ νέου τον τον εσωτερικό χώρο των οικογενειακών αυτοκινήτων.
Renault Megane II
Το στιλ της δεύτερης γενιάς του Megane μπορεί να προκάλεσε αντιδράσεις σε ορισμένους καταναλωτές, αλλά η αδυσώπητη ευφυΐα της μεταφοράς της δραματικής σχεδιαστικής γλώσσας του Le Quement σε ένα μοντέλο υψηλής παραγωγής απαιτούσε πραγματική πίστη. Μεγάλα ονόματα όπως ο Carlos Ghosn και ο Carlos Tavares έπαιξαν όλοι το ρόλο τους για να διασφαλιστεί ότι το Megane II θα κυκλοφορούσε στην αγορά υπό την ηγεσία του Le Quement. Το γεγονός ότι είχε τέτοια επιτυχία σε πωλήσεις απέδειξε ότι ο εκκεντρικός και δημιουργικός σχεδιασμός ανήκει σε mainstream προϊόντα.
Renault Avantime
Παρά την επιτυχία του Megane II, το Avantime, ίσως η πιο καθαρή ερμηνεία αυτής της σχεδιαστικής εποχής της Renault, δεν τα πήγε τόσο καλά. Ωστόσο, το αυτοκίνητο δεν δημιουργήθηκε με γνώμονα τον όγκο πωλήσεων. Η παραγωγή του εγκρίθηκε λόγω ενός κενού σε μια από τις συμφωνίες της Renault με συνεργατικούς συμβουλευτικούς κατασκευαστές, κατασκευάστηκε με σύμβαση και δεν προοριζόταν ποτέ να πωληθεί σε μεγάλους αριθμούς. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, το μοντέλο ήταν απλά πολύ ακραίο ως ιδέα και εκτέλεση για να έχει επιτυχία σε πωλήσεις.
Renault Vel Satis
Το Vel Satis ήταν άλλο ένα πείραμα γαλλικής πολυτέλειας που δεν άγγιξε ποτέ το αγοραστικό κοινό. Αισθητικά, η έννοια της γαλλικής πολυτέλειας του Vel Satis προσδιοριζόταν εκ νέου ακριβώς τη στιγμή που οι Γερμανοί κατασκευαστές προωθούσαν μια τη νέα έννοια του «Premium», με κλίση σε μαύρο δέρμα και διακοσμητικά από αλουμίνιο, αντί για ξύλο και μπεζ εσωτερικό. Αυτή η σύγχρονη τάση έπληξε την ελκυστικότητα του Vel Satis ως executive αυτοκινήτου στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές.
Αποκλειστική συνεργασία: Auto Express
Απόδοση: Φαμπρίτσιο Λαζάκις
