H ζωή του ήταν ένα σπριντ. Πέρασε από το προσκήνιο της Formula 1 σαν… κομήτης, αφού η καριέρα του διήρκεσε λιγότερο από 5 σεζόν. Κι όμως, κανείς δεν αιχμαλώτισε τις καρδιές των οπαδών της Formula 1 -και κυρίως των tifosi της Ferrari- όσο ο μικρόσωμος Καναδός με το παιδικό πρόσωπο και το απαράμιλλο θάρρος. Ίσως το τελευταίο προερχόταν από μια παντελή άγνοια κινδύνου, για την οποία οι συνάδελφοί του τον είχαν επικρίνει ουκ ολίγες φορές, ιδίως στο ξεκίνημα της καριέρας του.
Παρότι το όνομα του Gilles Villeneuve είναι συνυφασμένο με της Ferrari, ο Καναδός έκανε το ντεμπούτο του στη Formula 1 -στο Βρετανικό Grand Prix του 1977- με την McLaren. Ο Βρετανός James Hunt, βασικός οδηγός της ομάδας -και Πρωταθλητής F1 το 1976- τον είχε αντιμετωπίσει σε έναν αγώνα Formula Atlantic στον οποίο είχε συμμετάσχει ως καλεσμένος και αμέσως διέκρινε το ταλέντο του. Συνεπώς, τον πρότεινε στην ομάδα του, η οποία του έδωσε μια ευκαιρία στο Silverstone.
O Villeneuve, διέγραψε πολυάριθμα τετ-α-κέ καθώς εξερευνούσε τα όρια του μονοθεσίου το οποίο αντιμετώπιζε για πρώτη φορά στη ζωή του στις ελεύθερες δοκιμές. Ωστόσο, η McLaren ήταν άθικτη και οι μηχανικοί της ομάδας δεν είχαν καταλάβει τι συνέβαινε, παρά τις περίεργες ενδείξεις στα χρονόμετρά τους. Όταν οι δημοσιογράφοι επέστρεψαν λίγο αργότερα από τα σημεία στα οποία ήταν ακροβολισμένοι στην πίστα και ενημέρωσαν την ομάδα για το τι είχε συμβεί, τότε απευθύνθηκαν στον Καναδό, για να τον ρωτήσουν τι είχε συμβεί. Ο Gilles απάντησε: «Μα πως αλλιώς θα καταλάβω τα όρια του μονοθεσίου;»
Ήταν μια αντιμετώπιση που εξέπληξε τους μηχανικούς της McLaren, μερικοί από τους οποίους -όπως ο τεχνικός διευθυντής Alastair Caldwell- ήταν ενθουσιασμένοι με τον Καναδό. Ωστόσο ο διευθυντής της ομάδας, Teddy Mayer ίσως φοβόταν τους λογαριασμούς που θα έπρεπε να πληρώνει αν έδινε ένα μονοθέσιο τον Καναδό. Ίσως για αυτό να μην αντέδρασε, όταν ο Villeneuve του είπε ότι τον πήρε τηλέφωνο η Ferrari και του ζήτησε να επισκεφθεί το Maranello.
Ίσως ο Mayer πίστευε ότι ο Enzo Ferrari ναι μεν ενδιαφερόταν, αλλά δεν ήταν έτοιμος να υπογράψει συμβόλαιο με έναν άπειρο Καναδό που δεν γνώριζε κανείς. Εντούτοις, ο Niki Lauda, έχοντας εξασφαλίσει τον τίτλο του 1977 -τον δεύτερο προσωπικό του- ενημέρωσε τον Commendatore ότι δεν πρόκειται να αγωνιστεί στους τελευταίους δύο αγώνες της σεζόν. Ο Ιταλός ανέφερε στον ιταλικό Τύπο ότι ο Αυστριακός τον «πούλησε» σαν Ιούδας «για μια φραντζόλα σαλάμι».
Ενδεχομένως ο Ferrari να ξεχνούσε ότι του είχε πει στον Αυστριακό στην αρχή της σεζόν ότι Νο. 1 οδηγός θα είναι ο team-mate του, Carlos Reutemann. Όπως και να έχει, έπειτα από την απόφαση του Lauda να δεχθεί τα -πολύ περισσότερα- χρήματα που του προσέφερε στη Brabham o Bernie Ecclestone, ο Ferrari ήθελε να αποδείξει ότι η Scuderia δεν έχει ανάγκη κανένα οδηγό. Πάντοτε του άρεσε άλλωστε να επιλέγει νεαρούς οδηγούς που πίστευε ότι έχουν ταλέντο. Με αυτό τον τρόπο, εξασφάλιζε επίσης ότι η Ferrari ήταν αυτή που έφερνε στις νίκες τον οδηγό και όχι το αντίθετο.
Ο Villeneuve αποτελούσε ιδανική περίπτωση για τον Ferrari και ο Villeneuve δε θα μπορούσε να είναι πιο πρόθυμος. Παρά τις εκτεταμένες δοκιμές στην νεόκτιστη τότε πίστα του Fiorano, ώστε να εξοικειωθεί με το μονοθέσιο, το επιθετικό στιλ οδήγησης του Καναδού, χωρίς κανένα συμβιβασμό, είχε προκαλέσει πολλά ατυχήματα. Έτσι ήταν όμως εκ φύσεως. Αυτός ήταν ο αποκλειστικός τρόπος λειτουργίας του. Υπάρχουν πολλοί που έχουν να διηγηθούν ιστορίες… τρόμου έχοντας μπει για μια και μοναδική φορά σε αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Gilles, και πολλοί από αυτούς είχαν ορκιστεί να μην το ξανακάνουν.
Ο Καναδός οδηγούσε στο 110% των δυνατοτήτων οποιουδήποτε οχήματος τύχαινε να βρεθεί στα χέρια του. Αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Mauro Forghieri, επί εικοσαετία επικεφαλής σχεδιαστής της Scuderia, έχει δηλώσει ότι ο Villeneuve πιθανότατα να μην γινόταν ποτέ Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Διότι δεν είχε την υπολογιστική ψυχραιμία να πάρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Είχε πάντοτε προσέγγιση όλα ή τίποτα. Για αυτό όμως και κέρδισε τις καρδιές των tifosi.
Στον πρώτο αγώνα που διοργάνωσαν οι συμπατριώτες του, το 1978, στη γενέτειρά του, το Μόντρεαλ (στην πίστα που φέρει πλέον το όνομά του και έχει πάντα στη γραμμή εκκίνησης το μήνυμα Salut Gilles) όπου διεξήχθη το φινάλε της πρώτης του πλήρους σεζόν στη Formula 1, ο Villeneuve κατάφερε να κατακτήσει την πρώτη από τις έξι νίκες της καριέρας του, κάνοντας έναν πολύ καλό αγώνα.
To 1979 ακολούθησαν ορισμένες από τις ιστορικές στιγμές που θα τον άφηναν στη μνήμη των tifosi για πάντα, όπως η εκπληκτική μάχη στο Dijon, απέναντι στη Renault του Rene Arnoux, μια μονομαχία που έχει μείνει για πάντα στην ιστορία ως μία από τις καλύτερες της F1, παρότι επικρίθηκε δριμύτατα τότε από άλλους οδηγούς για το υψηλό επίπεδο ρίσκου στο οποίο είχαν επιδοθεί οι δύο γαλλόφωνοι.
Ή ο τρόπος με τον οποίο επέστρεψε στα pits του Zandvoort με τρεις τροχούς, έπειτα από την αστοχία του πίσω αριστερού ελαστικού της Ferrari, αρνούμενος να κόψει ταχύτητα, με αποτέλεσμα να καταστρέψει ολόκληρη την ανάρτηση. Ο Forghieri έχει περιγράψει αρκετές φορές πως είχε δει την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του Villeneuve όταν κατάφερε να επιστρέψει στα pits και ρωτούσε αν μπορεί να επισκευαστεί η ζημιά, ενώ -όπως αναφέρει ο Ιταλός- έλειπε το μισό πίσω μέρος του μονοθεσίου.
Εκείνη τη χρονιά, ο Villeneuve ακολούθησε τις εντολές της ομάδας και υποστήριξε την πορεία του Jody Scheckter προς τον τίτλο. Παρότι ήταν παλαιότερος στην ομάδα, ήταν μικρότερος σε ηλικία και λιγότερο έμπειρος από τον πολύ πιο συγκρατημένο απ’ ό,τι στα αρχικά στάδια της καριέρας του Νοτιοαφρικανό. Το 1980 η Ferrari συνέχισε με ένα μονοθέσιο 5 ετών πλέον, το οποίο με τον 12κύλινδρο επίπεδο ατμοσφαιρικό κινητήρα που διέθετε δεν είχε τη δυνατότητα να προσαρμοστεί στην εποχή των μονοθεσίων ground effect με τα τεράστια τούνελ Venturi στα δάπεδα των μονοθεσίων, η ομάδα πραγματοποίησε τη χειρότερη σεζόν στην ιστορία της.
Το 1981, η Ferrari παρουσίασε τον καινούργιο turbo κινητήρα της και πέραν των προβλημάτων αξιοπιστίας που αντιμετώπισε, το πλαίσιο του μονοθεσίου ήταν αρκετά απαρχαιωμένο τη στιγμή που είχε ξεκινήσει ήδη η κατασκευή monocoque από ανθρακονήματα. Παρόλα αυτά, και εκείνη τη σεζόν ο Villeneuve πραγματοποίησε κι άλλα κατορθώματα, όπως ο τρόπος με τον οποίο οδηγούσε στον -πολύ- βρεγμένο αγώνα της πατρίδας του με σπασμένη εμπρός αεροτομή, η οποία εμπόδιζε την ορατότητά του.
Ο Villeneuve κατάφερε να κατακτήσει δύο νίκες εκείνη τη χρονιά. Η πρώτη ήταν στο Μονακό και αυτό αποτελούσε παράδοξο, καθώς στους στενούς δρόμους του πριγκιπάτου, όπου η θηριώδης ιπποδύναμη του υπερτροφοδοτούμενου V6 της Ferrari σε συνδυασμό με το turbo lag και την κακή συμπεριφορά του πλαισίου θα έπρεπε να αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες. Αλλά όχι για τον Gilles, που πήρε τη νίκη και στη Jarama της Ισπανίας, όπου είχε ένα τρενάκι αποτελούμενο από τους Laffite, Watson, Reutemann και de Angelis -όλοι με διαφορετικά μονοθέσια- να τον ακολουθούν για τους τελευταίους 15 γύρους σε απόσταση μικρότερη από 1,5 δλ., χωρίς να έχει κανείς τη δυνατότητα να τον προσπεράσει, καθώς εκμεταλλευόταν την επιτάχυνση της Ferrari στην έξοδο από τις αργές στροφές για να αντέξει την πίεση και να παραμείνει επικεφαλής μέχρι την καρό σημαία. Αυτή έμελλε να είναι η τελευταία του νίκη στη Formula 1.
To 1982, η Ferrari είχε καταφέρει να βελτιώσει τον κινητήρα της και να τον συνδυάσει με ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο, χάρη στη συμβολή του σχεδιαστή Harvey Postlethwaite. Η 162C2 ήταν το ταχύτερο μονοθέσιο του grid εκείνη την ταραχώδη χρονιά -λόγω πολιτικού παρασκηνίου- στην ιστορία της Formula 1, που είδε 11 διαφορετικούς νικητές σε 16 αγώνες.
Στον 4ο αγώνα της σεζόν και μόλις 90 χλμ. μακριά από την έδρα της Ferrari, στην πίστα της Imola, οι δύο Ferrari βρίσκονταν επικεφαλής, χωρίς αντιπάλους στους τελευταίους γύρους ενός αγώνα στον οποίο δεν παρευρέθηκαν οι περισσότερες ομάδες της παράταξης της FOCA. Το pit wall της Ferrari έδειξε στους οδηγούς την αινιγματική πινακίδα slow (αργά), αλλά δεν έδωσε εντολή να διατηρήσουν τις θέσεις τους.
Έτσι, ο team-mate του Villeneuve, o Γάλλος Didier Pironi, που είχε προσχωρήσει στην ομάδα την προηγούμενη σεζόν, προσπέρασε τον Καναδό. Ο Gilles ίσως πίστεψε ότι ήταν ένα παιχνίδι που έπαιξε ο Pironi, προς τέρψη των θεατών, αλλά τελικά ο Γάλλος του «έκλεψε» -όπως το είδε ο Villeneuve- τη νίκη. Ένας άνθρωπος τον οποίο θεωρούσε φίλο του. Η έκφραση απογοήτευσης και θυμού στο πρόσωπό του στο βάθρο εκείνου του αγώνα τα λέει όλα. Ο Villeneuve δεν είχε την διπλωματική ευφράδεια του Pironi. Προτιμούσε να ζει σαν τσιγγάνος με την οικογένειά του στο τροχόσπιτο με το οποίο ταξίδευε από αγώνα σε αγώνα.
Έπειτα από το περιστατικό της Imola, ο Villeneuve δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος από την έλλειψη υποστήριξης που συνάντησε από τον Enzo Ferrari ότι πήγε να απευθυνθεί σε αυτόν. Ο Pironi στο μεταξύ, είχε φροντίσει να συνάψει άριστες σχέσεις με τον αγωνιστικό διευθυντή της Ferrari, Marco Piccinini και καλύτερη επικοινωνία με τον Commendatore από τον Gilles. Παρότι ο Καναδός βρισκόταν στην καρδιά του Ferrari, καθώς του θύμιζε το θάρρος του Guy Moll, ενός εκ των πρώτων οδηγών της Scuderia, τη δεκαετία του 1930, που έχασε τη ζωή του σε ατύχημα σε ηλικία μόλις 24 ετών.
Την ίδια μοίρα θα είχε δυστυχώς θα είχε και ο Gilles Villeneuve, στις κατατακτήριες δοκιμές του επόμενου αγώνα της σεζόν, στο Zolder του Βελγίου. Ο Pironi είχε μόλις κινηθεί ταχύτερα από τον Καναδό, έχοντας χρησιμοποιήσει φρέσκα ελαστικά και κάποιοι υποθέτουν ότι ο Villeneuve επέστρεψε στην πίστα με μοναδικό σκοπό να κινηθεί ταχύτερα από τον team-mate του, παρότι δεν είχε καινούργιο σετ ελαστικών και είχε απλά ανταλλάξει πλευρά στα ελαστικά του. Όπως και να έχει, ο Villeneuve πλησίασε την March του Jochen Mass που πήγαινε πιο αργά. Ο Γερμανός έκανε στην άκρη για να του παραχωρήσει αλλά πήγε προς το μέρος από το οποίο σχεδίαζει να τον προσπεράσει ο Villeneuve, o οποίος, κινούμενος με περισσότερα από 200 χλμ./ώρα δεν πρόλαβε να αντιδράσει.
Οι τροχοί των δύο μονοθεσίων ακούμπησαν, απογειώνοντας τη Ferrari, η οποία διένυσε περίπου 100 μ. στον αέρα, πριν προσγειωθεί με βία και πετάξει έξω τον άτυχο Καναδό, ο οποίος ήταν ακόμα προσδεμένος στο κάθισμά του, αλλα είχε χάσει το κράνος του. Είχε υποστεί κάταγμα στον αυχένα, το οποίο δεν του άφησε ελπίδα επιβίωσης. Ήταν 8 Μαΐου του 1982.
