Ο ιαπωνικός μινιμαλισμός ήταν η αρχή που ακολούθησαν οι σχεδιαστές της Mazda από την αυγή κιόλας της εταιρείας. Στόχος πάντα ο συνδυασμός αισθητικής, ευελιξίας, άνεσης, όπως αυτή αποτυπώνεται μεταξύ άλλων στα Mazda Familia και 323. Ακολουθούν τα σημερινά Mazda2 και Mazda3, μοντέλα στα οποία η ιαπωνική εταιρεία επενδύει πολλά και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της.
Πίσω στο χρόνο και το 1940, όταν η Mazda παρουσίασε ένα μικρό σεντάν με μεγάλες γυάλινες επιφάνειες και ευρύχωρο εσωτερικό, αλλά και επίπεδο άνεσης που συναντούσε κανείς μόνο σε μοντέλα μεγαλύτερης κατηγορίας. Ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έβαλε φρένο στην παραγωγή του μοντέλου, αλλά το μικρό εκείνο αυτοκίνητο αποτέλεσε τον φάρο για το μέλλον.
Τα πρώτα βήματα μετά τον πόλεμο τα έκανε η Mazda κατασκευάζοντας επαγγελματικά οχήματα. Αρκετά αργότερα, το 1960 η εταιρεία από τη Χιροσίμα κατασκεύασε το Mazda R360 coupe, το πρώτο της αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής. Με μήκος κάτω από τρία μέτρα, είχε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει τέσσερα άτομα. Η ελκυστική του σχεδίαση πλαισιώνονταν από έναν ευχάριστο χαρακτήρα στο δρόμο, χάρη στο χαμηλό του βάρος που περιορίζονταν στα 380 κιλά, αλλά και τη χαμηλή του τιμή που το έκανε ιδιαίτερα προσιτό και δημοφιλές.
Ξεχωριστή σχεδίαση
Το 1962 ακολούθησε το Mazda Carol το πρώτο με 2πορτο αμάξωμα και στη συνέχεια το μικρότερο 4πορτο σεντάν στον κόσμο, έπαιρνε κίνηση από το μικρότερο 4κίλυνδρο κινητήρα στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας. Το Carol διέθετε βελτιωμένους εσωτερικούς χώρους, ενώ χάρη στο στιβαρό μονοκόκ σασί και την ανεξάρτητη και στους 4 τροχούς ανάρτησή του, εξασφάλιζε απαράμιλλη άνεση στην οδήγηση. Σύντομα γίνεται επιτυχία, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από το μερίδιο των 2/3 της Ιαπωνικής αγοράς των microcars, που κατέκτησε το 1962.
Ένα χρόνο αργότερα, το 1963 παρουσιάστηκε το Mazda Familia. Σχεδιασμένο από το διάσημο Ιταλικό οίκο Bertone και το χέρι του θρυλικού Giorgetto Giugiaro, το πρώτο μικρομεσαίο μοντέλο της εταιρείας εντυπωσίαζε με την πρώτη ματιά. Προσφερόταν σε εκδόσεις σεντάν, wagon ή coupe, το πρακτικό και ιδιαίτερα ευέλικτο Familia – γνωστό και σαν 800/1000/1200/1300 στα χρόνια που ακολούθησαν ανάλογα με τον κυβισμό του κινητήρα του – έτυχε της ίδιας καθολικής αναγνώρισης, με πάνω 400.000 μονάδες να έχουν κυλήσει από τη γραμμή παραγωγής του.
Η νέα γενιά Familia παρουσιάστηκε το 1967, και τον επόμενο χρόνο το μοντέλο ήταν διαθέσιμο για πρώτη φορά και με περιστροφικό κινητήρα. Γνωστό και σαν Familia Rotary/R100, το μοντέλο των 805κιλών με τον κινητήρα διπλού ρότορα που είχε απόδοση 100 ίππους, κατάφερνε να πιάνει τα 100 χλμ./ώρα σε 16,4 δλ. και έφτανε σε τελική ταχύτητα τα 180χλμ/ώ. Οι επιδόσεις αυτές συνέβαλλαν ώστε το συγκεκριμένο μοντέλο να κερδίσει επάξια μία θέση ανάμεσα στα ταχύτερα αυτοκίνητα της κατηγορίας του. Το R100 ήταν επίσης και ένα από τα πρώτα μοντέλα της Mazda με περιστροφικό κινητήρα που έγιναν εξαγωγή στην Ευρωπαϊκή αγορά (μαζί με το Mazda RX-2), και έγινε πιο δημοφιλές ακόμα και από το φθηνότερο Familia με εμβολοφόρο κινητήρα. Το παρόμοιο Mazda 818 compact ήταν ένα από αυτά τα μοντέλα. Βασισμένο στο Familia, το μήκους 4 μέτρων 818, μπορούσε άνετα να φιλοξενήσει 5 άτομα στο εσωτερικό του που ανταγωνιζόταν ‘στα ίσια’ τα αντίστοιχα μεσαίου μεγέθους Ευρωπαϊκά μοντέλα εκείνης της εποχής.
Η εποχή των μοντέρνων hatchback
Μια νέα εποχή ξεκινάει με την είσοδο του 1977, όπου το Mazda 323 εγκαινιάζει μία νέα εποχή στην κατηγορία των μικρομεσαίων μοντέλων. Προσφέρεται σε 3θυρες και 5θυρες hatchback εκδόσεις και αργότερα σε έκδοση wagon, η σχεδιαστική φιλοσοφία του «Euro-styling» σηματοδοτεί την επανάσταση ανάμεσα σε όλους τους κατασκευαστές από την Άπω Ανατολή. Οικονομικό, ελαφρύ και ευέλικτο, το 323 διεκδικεί συνεχώς μία θέση μεταξύ των κορυφαίων ευρωπαϊκών μοντέλων της κατηγορίας του, ειδικότερα σε ότι αφορά τον τομέα της αξιοπιστίας. Πράγματι, δύο 323 οδηγήθηκαν επί 40 μέρες για 15.000χλμ. από τη Χιροσίμα μέχρι τη διεθνή έκθεση της Φρανκφούρτης, χωρίς ουσιαστικά να εμφανίσουν το παραμικρό πρόβλημα.
Το εγχείρημα αυτό αποδείχθηκε προφητικό για το ντεμπούτο του 323, το οποίο έμελλε να γίνει και το μακροβιότερο και το best seller μοντέλο της Mazda μέχρι σήμερα. Η επόμενη γενιά που παρουσιάστηκε το 1980, διάθετε κίνηση στους εμπρός τροχούς και σημείωσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ πωλήσεων (1 εκ. μονάδες σε μόλις 27 μήνες).
Το συγκεκριμένο μοντέλο ξεχώρισε και για την ποικιλία των εκδόσεών του. Καθώς η Mazda έστρεψε την προσοχή της και στους αγώνες ράλι, το δεύτερο εξάμηνο του 1980, στην γκάμα προστέθηκαν και οι πανίσχυρες τερακίνητες εκδόσεις. Με το 323F (1989-98), η Mazda προσέφερε εν τω μεταξύ ένα σπορ και ταυτόχρονα οικογενειακό μοντέλο σε 5θυρη fastback έκδοση με αναδιπλούμενα φωτιστικά σώματα και, από το 1994, με κινητήρα V6. Το μοντέλο αποδείχθηκε εξαιρετικά δημοφιλές στην Ευρώπη, και πολλά κυκλοφορούν ακόμη και σήμερα.
Έξυπνο, άνετο και πρακτικό
Λίγο μικρότερο, το Mazda 121 παρουσιάστηκε το 1986 ακολούθησε τη γνωστή φιλοσοφία των προηγούμενων μοντέλων της Mazda, όντας εντυπωσιακά ευρύχωρο εσωτερικά, παρά τις εμφανώς μικρές εξωτερικές του διαστάσεις (3,5 μ. μήκος). Έξυπνα χαρακτηριστικά που περιλαμβάνουν συρόμενο πίσω κάθισμα με μηχανισμό για το χειρισμό του είτε από το πορτμπαγκάζ ή από το ίδιο το κάθισμα. Το μοντέλο μπορούσε επίσης να διαθέτει και ηλεκτροκίνητη υφασμάτινη οροφή με δυνατότητα αναδίπλωσης και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Ακόμα πιο πρακτικό, το Mazda Demio που παρουσιάστηκε το 1996, και προσέφερε ένα πακέτο σε στυλ μικρού minivan με έξτρα χώρο για τα κεφάλια των επιβατών, πολλαπλές ρυθμίσεις καθισμάτων και εξαιρετικά φαρδύ άνοιγμα για το πορτμπαγκάζ. Με την ονομασία Mazda2 στο σύνολο σχεδόν των αγορών παγκοσμίως, η επόμενη γενιά (2002-2007) απέκτησε καθαρές γραμμές ενώ ήταν διαθέσιμη και σε έκδοση e-4WD στην Ιαπωνική αγορά, με έναν ηλεκτροκινητήρα που έδινε κίνηση στους πίσω τροχούς για καλύτερη πρόσφυση.
Το 2003, μετά από 36 χρόνια και πάνω από δέκα εκατομμύρια πωλήσεις, το 323 διαδέχεται το κομψό Mazda3, ένα μοντέρνο μικρομεσαίο μοντέλο με την ίδια εκπληκτική οδική συμπεριφορά με τον προκάτοχό του αλλά με περισσότερη ισχύ, ειδικότερα η έκδοση MPS των 260 ίππων (2006-2013), που μπορούσε να φτάσει τα 100 χλμ./ώρα σε μόλις 6 δλ. και έφτανε τα 250 χλμ./ώρα τελικής ταχύτητας.
Το 2007 παρουσιάστηκε η νέα γενιά του Mazda2, με νέα σχεδιαστική προσέγγιση και χαμηλότερο κατά 100 κιλά βάρος. Η προσεγμένη δουλειά των Ιαπώνων επιβραβεύεται με τον βαρύτιμο τίτλο World Car of the Year του 2008.
