Με σύνθημα «Όποιος δεν πιστεύει στα θαύματα δεν είναι ρεαλιστής», ο Paddy Hopkirk πέτυχε τον Ιανουάριο του 1964 κάτι αναπάντεχο! Ανέδειξε το Mini σε θρύλο του μηχανοκίνητου αθλητισμού με τη νίκη του στο Ράλλυ Μόντε Κάρλο!
Αυτή ήταν μόνο η αρχή, καθώς οι Timo Makinen και Rauno Aaltonen επανέλαβαν τον θρίαμβο το 1965 και το 1967. Επιτυχίες που όχι μόνο ταρακούνησαν το κατεστημένο στο μηχανοκίνητο αθλητισμό αλλά αναμφίβολα άλλαξαν και συνέβαλλαν στη διαμόρφωση τη μάρκας MINI μέχρι σήμερα.
Πρότυπο για τα μικρά αυτοκίνητα της εποχής
Ήταν οι εποχή που οι κατασκευαστές αυτοκινήτων σε όλο τον κόσμο ανακάλυπταν τους αγώνες ράλι ως την ιδανική σκηνή για την προβολή των μοντέλων τους. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, τα πρωτοκλασάτα ονόματα των αγώνων ράλλυ οδηγούσαν κυρίως επιβλητικά και πολυτελή οχήματα διασχίζοντας τα δάση της Αγγλίας, τα ορεινά περάσματα της Γαλλίας ή πηγαίνοντας από τη Λιέγη στη Σόφια και πίσω. Τα Austin Healey και Ford Falcon κυριαρχούσαν την εποχή εκείνη αποτελώντας το σημείο αναφοράς στους αγώνες. Φυσικά, δεν ήταν ποτέ κατάλληλα για καθημερινή χρήση.
Εκείνη την εποχή, ο Alec Issigonis κατασκεύασε για λογαριασμό της British Motor Corporation (BMC) το πιο σύγχρονο αυτοκίνητο της εποχής του: με τον εγκάρσια τοποθετημένο κινητήρα και κίνηση στους εμπρός τροχούς: το κλασικό Mini δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, καθώς πληρούσε τα πρότυπα των μικρών αυτοκινήτων όταν έκανε το ντεμπούτο του το 1959.
Όμως, για μία εντυπωσιακή καριέρα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό χρειαζόταν και ένα δεύτερο ταλέντο από τον χώρο του αυτοκινήτου: και δεν ήταν άλλος από τον John Cooper. Έχοντας γίνει διάσημος ως οδηγός αγώνων και πλούσιος ως σχεδιαστής, πείστηκε αμέσως για τις σπορ δυνατότητες που έκρυβε μέσα του το κλασικό Mini.
Ο Cooper, ο οποίος δεν τοποθετούσε τον κινητήρα μπροστά από τον οδηγό στα μονοθέσια της F1, όπως συνηθιζόταν τότε, αλλά πίσω του, είπε με λίγα λόγια στον φίλο του Issigonis, ο οποίος έβλεπε το κλασικό Mini περισσότερο ως ένα αυτοκίνητο για όλους: «Είναι ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο. Δώστε του περισσότερη ισχύ, βελτιώστε τα φρένα και κατασκευάστε το». Έτσι γεννήθηκε το υποτιμημένο αουτσάιντερ.
Το πρώτο Mini Cooper δημιουργήθηκε το 1960, διαθέτοντας την εντυπωσιακή ισχύ των 55 ίππων, έναντι των 34 ίππων του αρχικού Mini του 1959. Ήδη από το 1961, το Mini Cooper, το οποίο είχε μήκος μόλις τρία μέτρα, έφερε τα πάνω κάτω στους οδηγούς που αγαπούσαν την ταχύτητα. Έκτοτε, ακόμη και οι λιγότερο εύποροι μπορούσαν να κινούνται το ίδιο γρήγορα με τους ιδιοκτήτες αμιγώς σπορ αυτοκινήτων και λιμουζινών με υψηλή ιπποδύναμη. Παράλληλα, στις ειδικές διαδρομές των αγώνων ράλλυ και στις πίστες, τα μικρά αγωνιστικά με τους στενούς τροχούς των δέκα ιντσών κέρδιζαν τα τρόπαια.
Το κλασικό Mini Cooper ήταν κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των ειδικών διαδρομών των αγώνων ράλλυ της εποχής. Οι πολύ μικροί πρόβολοι του αμαξώματος εξασφάλιζαν ουδέτερη οδηγική συμπεριφορά, κάτι που ήταν πρωτόγνωρο.
Ζυγίζοντας μόλις 650 κιλά, η αναλογία ισχύος/βάρους ήταν αρκετά αποδεκτή με δεδομένη την όχι και τόσο υψηλή ισχύ των 55 ίππων ενός Rallye Mini της εποχής εκείνης. Αυτή η κατασκευή έμελλε να γίνει η απαρχή της περίφημης go-kart αίσθησης των αυτοκινήτων της εταιρείας.
Τον Μάιο του 1962, το κλασικό Mini μπήκε για πρώτη φορά στη λίστα των νικητών ενός διεθνούς αγώνα ράλλυ. Στο International Tulip Rally, που περιελάμβανε μια μετ’ επιστροφής διαδρομή από τον ολλανδικό δήμο Noordwijk μέχρι τη γαλλική Ριβιέρα, η Pat Moss, αδελφή του 16 φορές νικητή σε Grand Prix, Stirling Moss, κατάφερε να πετύχει με το κλασικό Mini Cooper τον ταχύτερο χρόνο.
Την ίδια χρονιά, ο αγωνιστικός διευθυντής της BMC, Stuart Turner, υπέγραψε συμβόλαιο με δύο μεγάλα ταλέντα από την Σκανδιναβία, τους Timo Makinen και Rauno Aaltonen, μαζί με τον Ιρλανδό Paddy Hopkirk. Οι Φιλανδοί ειδικοί στον πάγο και δεξιοτέχνες στο φρενάρισμα με το αριστερό πόδι μοιράζονταν την ίδια αγάπη για την έντονη επιτάχυνση – αλλά μέχρι εκεί. Κατά τα άλλα ήταν τελείως διαφορετικοί.
Στον Mäkinen δεν άρεσαν τα πολλά λόγια και έμεινε στην ιστορία ως ο ιπτάμενος Φιλανδός. Ο Aaltonen μιλούσε άπταιστα πέντε γλώσσες και ασχολήθηκε με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό με επιστημονική σχολαστικότητα, γεγονός που του χάρισε αργότερα τον τίτλο του καθηγητή των ράλλυ.
Η έξυπνη βασική φιλοσοφία του Mini και οι τρεις κορυφαίοι οδηγοί ήταν σημαντικοί πυλώνες της επιτυχίας που ακολούθησε. Ακριβώς όπως και τα επαγγελματικά logistics που ανέπτυξε o Turner, ο οποίος έθεσε νέα πρότυπα όσον αφορά την οργάνωση των σέρβις στους αγώνες. Μάλιστα, ήταν ο πρώτος επικεφαλής ομάδας που έστειλε κατασκόπους στις ειδικές διαδρομές.
Ο John Cooper συνέχισε να βελτιστοποιεί τον κινητήρα, με αποτέλεσμα την αύξηση του κυβισμού στα 1.071 κ.εκ. για τις ανάγκες της κατηγορίας 1100 και την άνοδο της απόδοσής του στους 90 ίππους στο μοντέλο που πλέον ονομαζόταν Mini Cooper S.
Παρεμπιπτόντως, το Mini Cooper S ήταν παρόμοιο οπτικά με ένα συνηθισμένο Mini που μπορούσες να συναντήσεις στο δρόμο. Χωρίς αεροτομές, ούτε και στροφόμετρο, παρά μόνο με ένα λεπτό πλαστικό τιμόνι και λιτά καθίσματα χωρίς πλευρική στήριξη. Ένα ράφι είχε πάρει τη θέση του ταμπλό, ενώ εξωτερικά ξεχώριζαν μόνο οι γάντζοι ρυμούλκησης. Χάρη στον φειδωλό εξοπλισμό, επρόκειτο για ένα αυτοκίνητο με μικρό βάρος και βέλτιστη αξιοποίηση χώρου. Εν ολίγοις: ένα τολμηρά απλό αυτοκίνητο.
Πίσω από κάθε επιτυχία κρύβεται σκληρή δουλειά
Ακόμη και τη δεκαετία του ‘60, δεν ήταν εύκολο να κερδίσεις το Ράλλυ Μόντε Κάρλο χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία. Το 1963, ο Rauno Aaltonen πήρε την πρώτη του νίκη στην κατηγορία. Και όμως, ήταν η επιτυχία στη γενική κατάταξη το 1964 που αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη για τον ανταγωνισμό. Σημειώστε πως 277 αυτοκίνητα έλαβαν μέρος σε εκείνη την 33η έκδοση ενός ράλλυ που θεωρείται ίσως το πιο διάσημο στον κόσμο.
Η σχολαστική προετοιμασία και οι καιρικές συνθήκες με κύρια χαρακτηριστικά τον άφθονο πάγο και το πολύ χιόνι ευνόησαν το κλασικό Mini. «Το Mini ήταν ένα πολύ προχωρημένο αυτοκίνητο. Η μπροστινή κίνηση και ο εγκάρσια τοποθετημένος κινητήρας προσέφεραν σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως και οι μίνι διαστάσεις του, δεδομένου ότι οι δρόμοι είχαν πολλές στροφές και ήταν στενοί», είχε δηλώσει το 2020 ο Βορειοϊρλανδός, αναπολώντας το μεγάλο του θρίαμβο. Και έτσι, εν μία νυκτί, το αουτσάιντερ έγινε όχι μόνο το αγαπημένο του κοινού, αλλά και θρύλος του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Ο Hopkirk και ο Άγγλος συνοδηγός του Harry Liddon είχαν ξεκινήσει τον αγώνα τους από το Minsk – εκείνη τη εποχή το Ράλλυ Μόντε Κάρλο θεωρείτο ως ‘star rally’ με εκκίνηση από 9 διαφορετικές Ευρωπαϊκές πόλεις. Τα έξι εργοστασιακά Mini αλλά και τα υπόλοιπα αγωνιστικά συναντήθηκαν τελικά για πρώτη φορά στην Rheims (Γαλλία).
Ο αγώνας εξελίχθηκε γρήγορα σε μονομαχία μεταξύ του Hopkirk που οδηγούσε το Mini Cooper S και του Σουηδού Bo Ljungfeldt στο τιμόνι ενός Ford Falcon με κινητήρα V8. Η τελική αναμέτρηση έλαβε χώρα στην ειδική Col de Turini και αυτή η διαδρομή έμελλε να κρίνει την τελική έκβαση του αγώνα.
Την προηγούμενη μέρα, είχε πέσει άφθονο χιόνι, κάτι το οποίο καθυστέρησε τα πανίσχυρα αλλά και βαριά οχήματα στα χέρια έμπειρων οδηγών. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν πρόβλημα για το “μικρό” διεκδικητή της νίκης. Σύμφωνα με τον Hopkirk: «Το Mini τα πήγαινε πολύ καλά στην κατάβαση και επειδή οι ειδικές ήταν μία εναλλαγή αναβάσεων και καταβάσεων στην κοιλάδα, μπορούσαμε να αντισταθμίσουμε όλες τις απώλειες από τις αναβάσεις, στις καταβάσεις».
Η προτελευταία ειδική διαδρομή του αγώνα, αυτή που άνοιξε το δρόμο για τη νίκη του Mini Cooper S με τον αριθμό #37 και την διάσημη έκτοτε πινακίδα κυκλοφορίας 33 EJB, ήταν κάτι σαν τη θρυλική “Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών”. Κατά τη διάρκεια της ειδικής Col de Turini στις Γαλλικές Άλπεις, τα αυτοκίνητα είχαν να αντιμετωπίσουν 34 φουρκέτες σε μια διαδρομή 24 χιλιομέτρων – μια πραγματική πρόκληση σε χιόνι και πάγο σε υψόμετρο 1.600 μέτρων.
Ο Hopkirk έφτασε στη γραμμή του τερματισμού μόλις 17 δευτερόλεπτα πίσω από τον αντίπαλό του, τον Ljungfeldt. Λόγω των κανονισμών που ίσχυαν εκείνη την εποχή για την αντιστάθμιση των διαφορών βάρους και απόδοσης ανάμεσα στα αυτοκίνητα, το κλασικό Mini παρέμεινε πρώτο στη γενική κατάταξη. Και υπερασπίστηκε το προβάδισμά του στην τελευταία γρήγορη ειδική στους δρόμους του Μόντε Κάρλο.
Όπως ήταν φυσικό, στην πατρίδα του κλασικού Mini, η νίκη γιορτάστηκε με ενθουσιασμό. Ο Hopkirk έλαβε συγχαρητήριο τηλεγράφημα από τη βρετανική κυβέρνηση και οι Beatles ήταν από τους πρώτους που τον συνεχάρησαν. «Ήρθε μια κάρτα με αυτόγραφο από τους Beatles», αναπολεί αργότερα ο Hopkirk, η οποία έλεγε: «Τώρα είσαι ένας από εμάς, Paddy». Σπουδαία ανάμνηση. Ο Hopkirk έγινε ένας ήρωας του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Όσοι πίστευαν πως η επιτυχία ήταν ένα τυχαίο γεγονός, διαψεύστηκαν στη συνέχεια. Το κλασικό Mini συνέχισε να κυριαρχεί στο Ράλλυ Μόντε Κάρλο τα επόμενα χρόνια. Ο Timo Mäkinen κέρδισε με μεγάλο προβάδισμα μόλις ένα χρόνο αργότερα. Η αύξηση της χωρητικότητας του κινητήρα στα 1.275 κυβικά εκατοστά βοήθησε επίσης.
Ο Mäkinen ήταν ο μόνος συμμετέχων που δεν πήρε βαθμούς ποινής σε όλη την απόσταση του αγώνα. Παρά τους τόνους χιονιού και πάγου, οι διοργανωτές είχαν προγραμματίσει μια δεύτερη νυχτερινή διαδρομή μέσω των Παράκτιων Άλπεων. Ο Mäkinen και το Mini Cooper S διατήρησαν την ψυχραιμία τους και κέρδισαν τις 5 από τις 6 ειδικές διαδρομές του τελευταίου σκέλους.
Το 1966 θα μπορούσε να σημαίνει τον απόλυτο θρίαμβο με τα Mini να τερματίζουν στις τρεις πρώτες θέσεις. Ωστόσο, οι αγωνοδίκες απέκλεισαν και τα τρία οχήματα λόγω της μη συμμόρφωσης όσον αφορά την τεχνολογία φωτισμού τους – που περιελάμβανε τους χαρακτηριστικούς πρόσθετους προβολείς μπροστά από τη μάσκα του ψυγείου, οι οποίοι εξακολουθούν να αποτελούν ένα από τα πιο δημοφιλή αξεσουάρ της γκάμας της μάρκας μέχρι σήμερα. Ακόμα και οι Γάλλοι λάτρεις των ράλλυ ντράπηκαν από τον αποκλεισμό.
Αυτό υπογράμμισε το θρυλικό status του κλασικού Mini. Από τότε, οι Aaltonen, Mäkinen και Hopkirk θεωρούνταν οι “Τρεις Σωματοφύλακες” – και οι πωλήσεις του κλασικού Mini εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Το 1967 ο Aaltonen πήρε τη νίκη στη γενική κατάταξη – εν τούτοις άρχισε να διαφαίνεται το τέλος μιας εποχής. Την επόμενη χρονιά, ο Vic Elford κέρδισε με μια Porsche 911 και ο Aaltonen έσωσε την τιμή του κλασικού Mini με την τρίτη θέση.
Το 1970 ήρθε το οριστικό τέλος. Ο όμιλος Leyland αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες και ένα συναρπαστικό κεφάλαιο στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού έκλεισε. Τον Ιούλιο του 1971, το τελευταίο Mini Cooper S βγήκε από τη γραμμή συναρμολόγησης.
